Związane z budową domu jednorodzinnego
Uwaga! Poniższy schemat stanowi tylko przykład poglądowy i mogą w nim wystąpić zmiany związane z uwarunkowaniami lokalnymi.

Oddanie budynku do użytkowania zgodnie z prawem może nastąpić w jednym z dwóch trybów: zawiadomienie o zakończeniu budowy lub złożenie wniosku o pozwolenie na użytkowanie. Obydwa dotyczą budynków, do których wzniesienia było potrzebne pozwolenie na budowę lub jej zgłoszenie.

DOKUMENTY NIEZBĘDNE DO ZGŁOSZENIA ZAKOŃCZENIA BUDOWY:
• oryginał dziennika budowy,
• oświadczenie kierownika budowy, że dom wybudowano zgodnie z projektem i przepisami prawa budowlanego, a teren budowy został uporządkowany,
• oświadczenie kierownika budowy o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania,
• protokoły badań i sprawdzeń wewnętrznych instalacji: elektrycznej, gazowej, wodno-kanalizacyjnej, przewodów kominowych, dymowych i wentylacyjnych – dokonują ich osoby z odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi,
• potwierdzenia (protokoły) z odbioru wykonanych przyłączy,
• powykonawczą inwentaryzację geodezyjną wraz z informacją o zgodności usytuowania obiektu z projektem zagospodarowania działki,
• jeżeli były dokonywane nieistotne zmiany w trakcie realizacji projektu, kopie rysunków zatwierdzonego projektu budowlanego wraz z naniesionymi zmianami, a także podpisy inspektora nadzoru inwestorskiego i projektanta potwierdzające zgodność z przepisami prawa i stanem faktycznym oświadczenia sporządzanego przez kierownika budowy.

Inwestor musi uzupełnić wymienione wyżej dokumenty, jeżeli w toku ich sprawdzania przez właściwy organ okaże się, że są niekompletne lub nieścisłe. Jeśli w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nikt się od niej nie odwoła, staje się ona ostateczna i w domu można zamieszkać zgodnie z prawem.

Źródło: na podstawie „Poradnik Inwestora”, Archon , Myślenice 2016

To dostosowanie typowego, gotowego projektu domu do warunków lokalizacji, warunków wynikających z Planu Zagospodarowania Przestrzennego dla danej miejscowości lub Warunków Zabudowy. Część obowiązkowa adaptacji obejmuje dostosowanie projektu do działki, wysokości wód gruntowych, obciążenia śniegiem i wiatrem oraz sporządzenie charakterystyki energetycznej. W jej ramach można również modyfikować projekt typowy w zależności od indywidualnych potrzeb Inwestora (okna, drzwi, taras, ścianki), jest to część dodatkowa. Adaptację projektu może przeprowadzić architekt posiadający odpowiednie uprawnienia, natomiast projekty instalacji projektanci branżowi posiadający stosowne uprawnienia.

Ponosi pełną odpowiedzialność za wszystkie prace wykonywane w trakcie budowy domu. Dba o należyty przebieg budowy pod względem zgodności z przepisami prawa, bezpieczeństwa i poprawności technicznej. Może też występować do Inwestora z propozycjami zmian w dokumentacji technicznej, jeżeli uzna, że zwiększą one bezpieczeństwo robót lub usprawnią przebieg budowy domu.

Obowiązki kierownika budowy:
• protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy,
• prowadzenie dokumentacji budowy,
• zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu,
• zorganizowanie budowy i kierowanie nią w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę oraz przepisami prawnymi,
• wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu,
• zawiadomienie Inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem,
• realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy,
• zgłaszanie Inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu lub zanikających,
• zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru,
• przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego do odbioru,
• zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad.

Od wyboru sposobu prowadzenia budowy zależy ogólny koszt inwestycji budowlanej. Przed przystąpieniem do budowy warto przeanalizować mocne i słabsze strony każdego z nich.

SYSTEM ZASTEPSTWA INWESTYCYJNEGO
Inwestor zastępczy to osoba lub firma, która całkowicie zastępuje Inwestora bezpośredniego. Zajmuje się on przede wszystkim pomocą w załatwieniu wszystkich wymaganych przez prawo pozwoleń, doborze korzystnego kredytu, zorganizowaniu procesu budowy, zatrudnieniu kierownika budowy, zakupie materiałów budowlanych, czuwaniem nad wykonaniem i odbiorem robót. Inwestor nie musi więc sam nadzorować przebiegu budowy i dokonywać uzgodnień z wykonawcami. Inwestor zastępczy, jeśli prowadzi kilka budów jednocześnie, ma możliwość negocjowania cen i uzyskiwaniu rabatów przy zamawianiu materiałów budowlanych. Budowa prowadzona w systemie zastępstwa inwestycyjnego jest prowadzona szybko, a zapłata następuje po zrealizowanych etapach budowy.

SYSTEM GOSPODARCZY
Budowa systemem gospodarczym polega na tym, że Inwestor osobiście nadzoruje poszczególne prace, zatrudniając fachowców do określonych zadań, a część z nich, niewymagających kwalifikacji, wykonuje samodzielnie. Sam też załatwia niezbędne dokumenty i pozwolenia, zaopatruje budowę w materiały i specjalistyczny sprzęt. Budowanie systemem gospodarczym wymaga poświęcenia temu zajęciu sporej ilości czasu, co może być trudne w przypadku osób pracujących zawodowo. Wymaga to też wiedzy i doświadczenia, ale oznacza niższe koszty. Należy uważać jednak na niesolidnych wykonawców, być ostrożnym przy wyliczaniu ilości potrzebnych materiałów. Budowa prowadzona tym systemem zazwyczaj trwa dłużej. Z jednej strony pozwala to na dostosowanie tempa prac do możliwości finansowych, z drugiej zaś trzeba się liczyć z tym, że może podnieść finalny koszt inwestycji. W przypadku budowy systemem gospodarczym niezwykle ważne jest zatrudnienie kierownika budowy, który sporządzi harmonogram przebiegu robót budowlanych, plan zagospodarowania budowy oraz skoordynuje i skontroluje prowadzone prace.

GENERALNY WYKONAWCA
Inwestor podpisuje umowę wykonania domu „pod klucz” z wybraną firmą. Określa w niej warunki odbioru domu, terminy płatności i w oznaczonym czasie odbiera dom. Wtedy też otrzymuje pełną dokumentację przebiegu i realizacji budowy. Generalny wykonawca troszczy się o zakup materiałów budowlanych, wynajęcie sprzętu, zatrudnienie ekip budowlanych. Wykonawca gwarantuje więc wiedzę, doświadczenie, prawidłowe wykonanie i terminowość. Zatrudnienie generalnego wykonawcy jest kosztowne i podwyższa końcową wartość inwestycji.

SYSTEM KONTRAKTOWY
Polega na zatrudnieniu kilku wyspecjalizowanych ekip, które wykonują określony zakres prac. Sposób ten wymaga zaangażowania od inwestora, gdyż musi on koordynować roboty, kontrolować ich jakość i terminowość wykonania, dostarczać materiały budowlane.